Ngành Xây dựng
Hoàn thiện đồng bộ thể chế, phát triển và nâng cao
hiệu quả thi hành pháp luật
Thu Huyền
Đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ tư từ tháng 4/2021 đến nay đã gây tổn hại và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế và mọi mặt của đời sống xã hội trên cả nước. Với công tác điều hành quyết liệt, linh hoạt của Chính phủ, đồng thời với sự nỗ lực cao của các Bộ, Ngành, địa phương trong việc triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nền kinh tế đã có dấu hiệu khởi sắc. Nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp được ban hành, góp phần hỗ trợ, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của người dân, người lao động, doanh nghiệp, nhất là các chính sách gia hạn, miễn, giảm một số loại thuế, phí. Đối với ngành Xây dựng, Ngành đãhoàn thiện đồng bộ thể chế, phát triển và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật.
Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế được tăng cường
Nhiệm vụ đổi mới, hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược được xác định tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Bộ Xây dựng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư các nguồn lực để kiểm soát tiến độ xây dựng, ban hành, nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thực thi pháp luật hiệu quả.
Tính đến ngày 15/12/2021, Bộ đã triển khai soạn thảo, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, đề án năm 2021,các nhiệm vụ chuyển tiếp năm 2020 và các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ được giao, kết quả như sau:
Đã được Chính phủ ban hành 08 Nghị định: Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 về quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng; (2) Nghị định số 09/2021/NĐ-CP ngày 09/2/2021 về quản lý vật liệu xây dựng; (3) Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/2/2021 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng; (4) Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng; (5) Nghị định số 30/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở; (6) Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội; (7) Nghị định số 50/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng; (8) Nghị định số 69/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 07 Quyết định; 01 Chỉ thị: (1) Quyết định số 05/2021/QĐ-TTg ngày 08/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng; (2) Quyết định số 241/QĐ-TTg ngày 24/02/2021 phê duyệt Kế hoạch phân loại đô thị toàn quốc giai đoạn 2021-2030; (3) Quyết định số 287/QĐ-TTg ngày 02/3/2021 phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch cấp nước vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đền năm 2050; (4) Quyết định số 438/QĐ-TTg ngày 25/3/2021 phê duyệt Đề án “Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030”; (5) Quyết định số 512/QĐ-TTg ngày 31/3/2021 về việc thành lập Hội đồng kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng; (6) Quyết định số 1246/QĐ-TTg ngày 19/7/2021 Phê duyệt Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; (7) Quyết định số 71/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 phê duyệt Đề án an ninh kinh tế trong lĩnh vực cấp nước, thoát nước và xử lý chất thải rắn; Chỉ thị 08/CT-TTg ngày 26/03/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chỉ thị đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao.
Hoàn thiện, trình Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây không nung tại Việt Nam đến năm 2030.Hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) trình Chính phủ thông qua.
Phối hợp với Ban Kinh tế TW trình Bộ Chính trị Nghị quyết về “Đô thị hóa, phát triển đô thị và phát triển kinh tế đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”
Hoàn thiện, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tổng kết tình hình thực hiện Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13ngày 25/5/2016 về phân loại đô thị và đề xuất xây dựng dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13; trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13; đã tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ, hoàn thiện hồ sơ Nghị quyết, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tập trung hoàn thiện Nghị định thay thế Nghị định số 76/2015/NĐ-CP ngày 10/9/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản; Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn 2045; Quyết định thay thế Quyết định số 27/2015/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chuẩn nhà ở công vụ.
Phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương trình Bộ Chính trị Nghị quyết về “Đô thị hóa, phát triển đô thị và phát triển kinh tế đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại văn bản số 6134/VPCP-CN, Bộ đang tập trung rà soát, lựa chọn các nội dung có tính cấp bách cần sửa đổi, bổ sung Nghị định số 11/2013/NĐ-CP của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho đầu tư, kinh doanh trong bối cảnh đại dịch và đưa vào Nghị định sửa đổi, bổ sung nhiều Nghị định.
Tập trung nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, đề án năm 2021 như: Nghị định thay thế Nghị định số 76/2015/NĐ-CP ngày 10/9/2015 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản; Nghị định thay thế Nghị định số 117/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; Nghị định thay thế Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở; Quyết định của Thủ tướng phê duyệt Chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long; Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ.
Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị phổ biến văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh
Tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 81/2017/NĐ-CP, trên cơ sở đó nghiên cứu, xây dựng Dự thảo Nghị định về tổ chức, bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Bộ giai đoạn 2021-2026 phù hợp với yêu cầu mới, loại bỏ các nội dung chồng chéo, trùng lắp trong công tác quản lý giữa Bộ Xây dựng với các Bộ, Ngành khác.
Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị phổ biến văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; đã tổ chức 08 lớp phổ biến vềLuật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng năm 2020 và các Nghị định hướng dẫn tại các tỉnh, thành phố trên cả nước cho 2.080 người thuộc các Sở Xây dựng, doanh nghiệp, cá nhân.
Năm 2021, Bộ đã tập trung chỉ đạo để thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII và tháo gỡ vướng mắc về thể chế nhằm thu hút, phát huy nguồn lực, tạo điều kiện cho phát triển. Bộ đã ban hành theo thẩm quyền 15 Thông tư: (1) Thông tư số 01/2021/TT-BXD ngày 19/5/2021 ban hành QCVN 01:2021/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng; (2) Thông tư số 02/2021/TT-BXD ngày 19/5/2021 ban hành QCVN 06:2021/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình; (3) Thông tư số 03/2021/TT-BXD ngày 19/5/2021 ban hành QCVN 04:2021/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Nhà chung cư; (4) Thông tư số 04/2021/TT-BXD ngày 30/6/2021 hướng dẫn xuất khẩu khoáng sản làm vật liệu xây dựng; (5) Thông tư số 05/2021/TT-BXD ngày 30/6/2021 bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành hoặc liên tịch ban hành; (6) Thông tư số 06/2021/TT-BXD ngày 30/6/2021 quy định về phân cấp công trình xây dựng và hướng dẫn áp dụng trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng; (7) Thông tư số 07/2021/TT-BXD ngày 30/6/2021 sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của Thông tư số 19/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 và Thông tư số 02/2016/TT-BXD ngày 15/02/2016; (8) Thông tư số 08/2021/TT-BXD ngày 02/8/2021 hướng dẫn phương pháp xác định chi phí lập và tổ chức thực hiện quy chế quản lý kiến trúc; (9) Thông tư số 09/2021/TT-BXD ngày 16/8/2021 hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà; (10) Thông tư số 10/2021/TT-BXD ngày 25/8/2021 hướng dẫn một số điều và biện phát thi hành Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 và Nghị định số 44/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ; (11) Thông tư số 11/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021 hướng dẫn một số nội dung xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng; (12) Thông tư số 12/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021 ban hành định mức xây dựng; (13) Thông tư số 13/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021 hướng dẫn phương pháp xác định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật và đo bóc khối lượng công trình; (14) Thông tư số 14/2021/TT-BXD ngày 8/9/2021 hướng dẫn xác định chi phí bảo trì công trình xây dựng; (15) Thông tư số 15/2021/TT-BXD hướng dẫn về công trình hạ tầng kỹ thuật thu gom, thoát nước thải đô thị, khu dân cư tập trung.
Tại Hội nghị Tổng kết nhiệm vụ năm 2021, triển khai kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm 2022 của ngành Xây dựng, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành biểu dương các kết quả đã đạt được của ngành Xây dựng trong năm qua. Theo đó, giá trị sản xuất của Ngành đều đạt và vượt kế hoạch năm; tập trung hoàn thiện tốt thể chế; có các giải pháp phân cấp, phân quyền hiệu quả, từng bước tạo đột phá trong cải cách hành chính.Mặc dù vậy, một số nhiệm vụ trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách của Ngành còn chậm so với diễn biến thực tế trên thị trường; chất lượng quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch còn hạn chế; tình trạng vi phạm về quy hoạch, trật tự xây dựng còn nhiều.
Nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế, phát triển và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật trong năm 2022
Tập trung đổi mới mạnh mẽ công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng và thực thi pháp luật theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật ngành Xây dựng theo hướng đồng bộ với hệ thống pháp luật, nâng cao chất lượng văn bản pháp luật; tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp để vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa thúc đẩy sản xuất kinh doanh, thực hiện mục tiêu kép.
Xây dựng Chương trình hành động của Bộ triển khai Nghị quyết số 99/NQ-CP ngày 30/8/2021 của Chính phủ ban hành chương trình hành động của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025;
Đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật ngành Xây dựng
Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, đề án theo chương trình đã đề ra, bảo đảm chất lượng, tiến độ; nghiên cứu, xây dựng dự thảo thay thế Nghị định số 81/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng.
Rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan tới quy hoạch xây dựng và quản lý kiến trúc đảm bảo đồng bộ, chặt chẽ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thiết lập hành lang pháp lý đủ sức tăng cường kỷ cương trong công tác quy hoạch, kiến trúc và quản lý phát triển đô thị, nông thôn.
Nghiên cứu, xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng Mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng.
Thời gian tới, ngành Xây dựng cần tiếp tục tập trung đột phá về thể chế, chính sách, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát. Làm tốt hơn nữa công tác quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch cũng như quá trình triển khai phát triển đô thị, trong đó lưu ý việc chỉnh trang, giữ gìn bản sắc các khu đô thị lõi, bảo đảm đồng bộ các khu đô thị mới, tăng khả năng kết nối hạ tầng đô thị. Phối hợp chặt chẽ các địa phương để kiểm tra, kiểm soát quản lý trật tự xây dựng; phát triển nhà ở xã hội, nhà thương mại giá rẻ cũng như các chương trình nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp, các đối tượng chính sách. Thực hiện tốt xây dựng hệ thống định mức đơn giá phù hợp thực tế, công nghệ, kỹ thuật hiện đại. Tiếp tục quan tâm phát triển ngành vật liệu xây dựng theo hướng tiết kiệm tài nguyên, năng lượng, bảo đảm môi trường và chất lượng.
Hoàn thiện thể chế vẫn là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong nhiều năm qua của ngành Xây dựng. Mặc dù đã đạt được những thành công bước đầu, tuy nhiên trước sự phát triển nhanh chóng của đời sống kinh tế - xã hội, ngành Xây dựng cần tiếp tục có bước đột phá, chủ động điều hành, đổi mới tư duy trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật – đó cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của toàn Ngành.
Rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan tới quy hoạch xây dựng và quản lý kiến trúc đảm bảo đồng bộ, chặt chẽ